من از آن دسته آدم‌هایی هستم که عاشق سفر زمینی‌اند؛ لمس جاده، توقف‌های ناگهانی برای دیدن منظره‌ای شگفت‌انگیز، گپ زدن با آدم‌های محلی، و تجربه کردن غذاها و دستپخت های محلی در طول مسیر… همه این‌ها برایم لذت‌بخش‌تر از نشستن در صندلی یک هواپیما و رسیدن سریع به مقصد است. در این سفرنامه، می‌خواهم تجربه واقعی‌ام از سفر زمینی به گرجستان با ماشین شخصی در سال ۲۰۲۵ را با شما در میان بگذارم. اگر شما هم علاقه‌مند به سفرهای زمینی هستید، این سفرنامه را از دست ندهید!
سفر زمینی به گرجستان
در این سفرنامه، می‌خواهم تجربه واقعی‌ام از سفر زمینی به گرجستان با ماشین شخصی در سال ۲۰۲۵ را با شما در میان بگذارم؛ اینکه چگونه سفرم را از تهران شروع کردم، چطور از مسیر ترکیه گذشتم و چگونه به تفلیس، پایتخت زیبای گرجستان رسیدم. در طول مسیر در کدام شهرها اقامت داشتم و با چه چالش‌ها و لذت‌هایی روبه‌رو شدم. دانستن این موارد می‌تواند برای هر کسی که قصد سفر زمینی به گرجستان را دارد، مفید باشد.
در پایان این سفرنامه هم، یک راهنمای جامع برای سفر زمینی به گرجستان در اختیارتان قرار می‌دهم؛ شامل مدارک لازم، برآورد هزینه‌ها، مرزهای مناسب، نکات کاربردی و هر آنچه پیش از سفر زمینی به گرجستان به ان نیاز دارید!
در پایان این سفرنامه هم، یک راهنمای جامع برای سفر زمینی به گرجستان در اختیارتان قرار می‌دهم؛ شامل مدارک لازم، برآورد هزینه‌ها، مرزهای مناسب، نکات کاربردی و هر آنچه پیش از سفر زمینی به گرجستان به ان نیاز دارید!
از تهران تا تفلیس، سفری پر از چالش و لذت
همه چیز از یک صبح بهاری در تهران شروع شد؛ اوایل اردیبهشت ۱۴۰۴. هوا هنوز آن‌قدر گرم نشده بود که سفر اذیت کند، و تعطیلات نیمه‌بلند اردیبهشت بهترین فرصت برای یک سفر جاده‌ای بود. تصمیم گرفته بودم گرجستان را نه با هواپیما، بلکه با ماشین شخصی‌ام کشف کنم. چرا؟ چون همیشه اعتقاد دارم که “سفر، یعنی مسیر، نه فقط رسیدن به مقصد”.
🌟 پیشنهاد ویژه: تور تفلیس باتومی ۵ شب و ۶ روز
مسیر کلی سفر زمینی به گرجستان
- مبدا: تهران
- مرز خروجی از ایران: مرز بازرگان (ماکو، آذربایجان غربی)
- ورود به ترکیه: شهر مرزی گوربولاک (Gürbulak)
- عبور از ترکیه: شهرهای زیبای دوغوبایزید – ارزروم – ترابزون – ریزه
- مرز ورودی به گرجستان: سارپی (Sarp)
- مقصد نهایی: تفلیس
نکته مهم اینکه: برنامه و نقشه راه سفر زمینی من به گرجستان، بخش زیادی از اقامت‌ها، رزرو هتل‌ها و هماهنگی‌های موردنیاز من در این سفر، چه در ترکیه و چه در گرجستان، توسط توریزما تراول انجام شده بود؛ و این هماهنگی‌ها باعث شد سفر من بدون دغدغه و راحت‌تر پیش برود.
سفرنامه تهران تفلیس با ماشین شخصی
در این بخش، سفرنامه روز به روز را قرار می دهم. توجه داشته باشید که بسته به سلیقه شخصی شما، این برنامه سفر زمینی به گرجستان می تواند طولانی تر یا کوتاه تر باشد. اما شکل کلی آن به همین ترتیب است.
🚙 روز اول: تهران تا تبریز – ۶۳۰ کیلومتر
حرکت را از تهران حدود ساعت ۶ صبح آغاز کردم. جاده قزوین – زنجان – تبریز، از بهترین جاده‌های ایران است. نه فقط از نظر کیفیت آسفالت و امکانات رفاهی که در مسیر وجود دارد، بلکه مناظر اطراف، به‌ویژه حوالی زنجان، واقعا چشم‌نواز است.
عصر به تبریز رسیدم و تصمیم گرفتم همان‌جا شب را بمانم. در مهمان‌سرایی سنتی نزدیک ایل‌گلی اقامت کردم. شام، کوفته تبریزی اصیل با دوغ محلی بود. جای همگی خالی!
🚙 روز دوم: تبریز تا مرز بازرگان – ورود به ترکیه
صبح زود از تبریز به سمت مرز بازرگان راه افتادم (حدود ۲۹۰ کیلومتر). مسیر ماکو زیبا و سرسبز بود. توقفی کوتاه برای چای در کنار جاده، و حوالی ظهر به مرز بازرگان رسیدم.
🛂 عبور از مرز بازرگان
خروج از مرز زمینی ایران- ترکیه نسبتاً سریع انجام شد، چون مدارک از قبل آماده بود (کاپوتاژ، پلاک بین‌المللی، بیمه گرین‌کارت، گواهینامه بین‌المللی).
پس از ورود به ترکیه از طریق گمرک گوربولاک (Gürbulak)، بررسی مدارک با دقت انجام شد ولی روند دوستانه بود. البته لازم به گفتن است که سفر من در ایام تعطیل و شلوغی مثل نوروز انجام نشد. اگر در این ایام، سفر زمینی به گرجستان را مد نظر دارید، حتماً مطلب مشکلات رایج در مرز بازرگان که در پایین نوشته ام را مطالعه کنید.
✅ پیشنهادهایی برای عبور راحت‌تر:
- سحرخیز باشید؛ صبح زود به مرز برسید تا در موج شلوغی نیفتید.
- مدارک را از قبل به‌درستی آماده و مرتب کنید.
- بطری آب، تنقلات، کرم ضدآفتاب و پاوربانک همراه داشته باشید.
- اگر با خانواده هستید، صبوری را تمرین کنید. محیط مرزی گاهی تنش‌زا می‌شود.
خلاصه اینکه پس از عبور از مرز، آن روز و شب را در شهر دوغوبایزید سپری کردم؛ شهری کوچک با حال‌وهوای کوهستانی. مهم‌ترین جاذبه این منطقه، قلعه و کاخ ایشاک پاشا است که دیدنش را از دست ندادم.
بازدید از قلعه ایشاک پاشا در سفر زمینی گرجستان❗ مشکلات رایج در مرز بازرگان
۱. شلوغی و صف‌های طولانی، به‌ویژه در تعطیلات
در ایام تعطیلات رسمی ایران (مثل نوروز یا تعطیلات تابستان) یا حتی برخی روزهای جمعه، صف عبور از مرز ممکن است چندین ساعت طول بکشد.
۲. عدم هماهنگی میان گمرک و پلیس گذرنامه
مسافران بعضاً باید بین چند باجه یا ساختمان جابجا شوند. گاهی مدارک را در یک مرحله تأیید می‌کنند اما در مرحله دیگر دوباره نیاز به بازبینی است. نبود تابلوهای راهنما و نبود راهنمای کافی، برای کسی که بار اول سفر می‌کند، سردرگمی ایجاد می‌کند.
۳. کند بودن روند بررسی خودروهای شخصی
اگر با ماشین شخصی سفر می‌کنید، باید مراحل گمرکی خودرو (مهر کاپوتاژ، بررسی بدنه خودرو، کنترل بار صندوق عقب و…) را طی کنید که معمولاً وقت‌گیرتر از مسافران پیاده یا اتوبوسی است.
همچنین مأموران ممکن است از شما بخواهند برخی وسایل را باز کنید یا صندوق عقب را کاملاً خالی کنید.
۴. نبود امکانات رفاهی مناسب
در محوطه مرزی سمت ایران، امکاناتی مانند سرویس بهداشتی، محل انتظار با سایه‌بان یا رستوران مناسب بسیار محدود است. اگر در تابستان سفر می‌کنید، ممکن است در آفتاب شدید یا هوای گرم مدت زیادی معطل بمانید.
۵. مشکلات پرداخت عوارض و ارز
اگر عوارض خروج را از قبل پرداخت نکرده باشید، باید در صف پرداخت قرار بگیرید که زمان‌بر است. گاهی نرخ ارز رسمی با آنچه صرافی‌های مرزی ارائه می‌دهند تفاوت دارد. بهتر است ارز ترکیه (لیر) را از شهرهای بزرگ‌تر تهیه کنید. درگیر صراف های شخصی نشوید، کلاه سرتان می رود!
۶. در سمت ترکیه (گوربولاک) نیز ممکن است معطلی زیاد باشد
در سمت ترکیه هم مدارک خودرو بررسی می‌شود. گاهی با مأمورانی مواجه می‌شوید که انگلیسی یا فارسی نمی‌دانند و روند کار کند می‌شود. همچنین باید دقت کنید بیمه گرین کارت خودرو فعال و معتبر باشد، چون بدون آن اجازه ورود نمی‌دهند.
🚗 روز سوم: عبور از ترکیه – ارزروم تا دریای سیاه
حرکت را خیلی زود شروع کردم. جاده‌ای که از دوغوبایزید به سمت ارزروم می‌رفت، با وجود آسفالت خوب، مثل هزارچم خودمان، به‌شدت پرپیچ و خم بود. اینجا دیگر وارد جغرافیای خشن شرق ترکیه می‌شوی. کوه‌ها یکی پس از دیگری قد علم کرده‌اند و دره‌ها گاه تا چند صد متر پایین‌تر از سطح جاده قرار دارند. رانندگی نیاز به دقت بالا داشت. در بین راه، توقف کوتاهی در کنار کوه‌های آرارات کردم؛ قله‌ای افسانه‌ای که در مرز ایران و ترکیه قرار دارد.
بعد از کوه آرارات، چیزی که نظرم را جلب کرد، روستای کوچکی به نام Horasan بود؛ جایی آرام با خانه‌های سنگی و منظره‌ای شبیه نقاشی‌های کودکانه. توقف کوتاهی داشتم و چای محلی نوشیدم که طعمی دودی داشت. در مسیر، با گله‌های بزرگ گوسفندان مواجه شدم که وسط جاده راه می‌رفتند. رودخانه‌هایی باریک و پرآب در میان دره‌ها جاری بود که گاهی جاده از رویشان می‌گذشت و صدای شرشر آب زیر پل شنیده می‌شد.
حوالی ساعت ۱۱:۳۰ به ارزروم رسیدم. شهری بزرگ در ارتفاعات شرقی ترکیه، با هوای خنک و خشک. در ارزروم، برای ناهار نوعی کباب سنتی ارزرومی به نام چاگ کباب (Cağ Kebabı) خوردم؛ چیزی شبیه به دونر ولی با طعم دودی‌تر و پخته‌شده روی سیخ افقی. نان تازه و کره‌ای، گوشت پرادویه، و سس ماست سیر عالی بود. قیمت: حدود ۱۲۰ لیر برای یک وعده کامل با نوشیدنی
📍 رستوران Gel-Gör Cağ Kebap واقع در مرکز ارزروم
دونر کباب سنتی ارزروم در مسیر سفر زمینی به گرجستان
بعد از ناهار، در میدان اصلی ارزروم قدم زدم. از مدرسه چفت مناره (Çifte Minareli Medrese) که بنای تاریخی معروفی است، بازدید کردم و کمی در بازار محلی گشت زدم و به در نهایت مسیر سفر زمینی خودم به گرجستان ادامه دادم.
حدود ساعت ۷ شب به ترابزون رسیدم. شهری ساحلی و زنده با حال‌وهوای مدیترانه‌ای. برای شب، فقط قدم‌زنی در خیابان‌های سنگ‌فرش‌شده کافی بود تا احساس کنم این شهر شروع یک دنیای دیگر است. صدای موسیقی زنده در کافه‌ها، بوی ماهی سرخ‌شده، و نسیم خنک دریا، آرامش خاصی داشت.
شب را در هتلی نزدیک ساحل (با رزرو قبلی از طرف توریزما تراول) گذراندم. نمای دریا از پنجره اتاق بی‌نظیر بود.
🔍 مسیر روز سوم سفر در یک نگاه
دوغوبایزید ← ارزروم ← ترابزون
مسافت کل: حدود ۵۷۰ کیلومتر
مدت زمان رانندگی: تقریبی بین ۸ تا ۹ ساعت (با احتساب توقف‌ها)
🗻 صبح: حرکت از دوغوبایزید تا ارزروم
مسافت: حدود ۲۸۵ کیلومتر
زمان حرکت: ساعت ۷ صبح
مدت مسیر: حدود ۴ ساعت (به دلیل پیچ‌وخم‌های کوهستانی و توقف در مسیر)
🌲 بعدازظهر: ارزروم تا ترابزون
مسافت: حدود ۲۸۵ کیلومتر
مدت زمان: حدود ۴.۵ ساعت
زمان حرکت: ساعت ۱۴:۳۰
زمان رسیدن: حدود ۱۹:۰۰
🏞️ جاذبه‌های مسیر:
- منطقه‌ای به نام Bayburt در میانه راه، شهری کوچک با قلعه ای بیزانسی روی کوه‌های اطراف و بازارهای محلی
- تونل‌های طولانی و جاده‌های خیس به‌خاطر رطوبت دریای سیاه تجربه متفاوتی بودند؛ بعضی قسمت‌ها کاملاً در مه فرو رفته بود
- هر چه به ترابزون نزدیک‌تر می‌شوی، طبیعت سرسبزتر و جاده باریک‌تر می‌شود؛ شبیه جاده‌های شمال ایران
✅ نکته: این مسیر از آنجا که به سمت ساحل دریای سیاه پایین می‌رود، از نظر آب‌وهوا و مناظر کاملاً متفاوت است. از کوه‌های خشک به سمت جنگل‌های سرسبز و جاده‌های مه‌آلود حرکت می‌کنی.
🚗 روز چهارم سفر: از ترابزون تا باتومی
پس از صرف صبحانه در هتل، وسایل را جمع کرده و راهی جاده ساحلی شدم. جاده‌ای که از ترابزون به سمت شرق و مرز گرجستان می‌رود، از زیباترین جاده‌های ساحلی ترکیه است. تمام مسیر در امتداد دریای سیاه می‌گذرد، و نسیم دریا و بوی نم‌زده درختان همیشه در اطراف هستند. زمان حرکت: ساعت ۸:۳۰ صبح
حدود ساعت ۱۰ صبح، پس از طی مسافت ۷۵ کیلومتر، به شهر کوچک و خوش‌آب‌وهوای ریزه (Rize) رسیدم و در آنجا توقف کوتاهی داشتم. چشمم که به چایخانه‌های محلی کنار دریا افتاد، هوس یک استکان چای تازه دم ترکی کردم. اینجا طعم خاص و ملایم چای ترکی را حتماً امتحان کنید. در این شهر فروشگاه‌های زیادی دیدم که فقط چای می‌فروشند، آن هم به شکل سنتی و وزن‌کشی با ترازو. بسته‌بندی‌ها معمولاً پارچه‌ای یا قوطی فلزی بود. در بازارچه های محلی، می توانید یک بسته چای مخصوص ریزه را برای سوغات خریداری نمایید.
از ریزه تا هوپا (Hopa) حدود ۹۰ کیلومتر راه بود که در دو ساعت طی کردم. چون چند بار در کنار جاده توقف داشتم برای گرفتن عکس و تماشای مناظر ساحلی. در میانه مسیر، به یک روستای ساحلی زیبا به نام Ardeşen برخوردم که در آن یک مراسم سنتی محلی در حال برگزاری بود. به نظر می‌رسید نوعی جشن برداشت چای بهاره باشد. صدای موسیقی زنده ترکی و لباس‌های رنگارنگ محلی، برایم بسیار جالب بود. با اینکه زبان ترکی بلد نیستم، اما چند دقیقه‌ای میان جمعیت ایستادم و فضای فرهنگی منطقه را لمس کردم.
🛂 عبور از مرز سارپی – دروازه ورود به گرجستان
حوالی ساعت ۱۳:۳۰ به مرز سارپی (Sarp )در نزدیکی هوپا رسیدم؛ مرزی که ترکیه را به شهر باتومی در گرجستان متصل می‌کند.
مدارکم را از قبل آماده کرده بودم:
- پاسپورت (ایرانی‌ها تا ۴۵ روز نیاز به ویزا ندارند)
- بیمه خودرو (گرین کارت)
- برگه کاپوتاژ
- گواهینامه بین‌المللی + گواهینامه ایرانی
- مدارک مالکیت خودرو
روند عبور از مرز:
مرز نسبتاً شلوغ بود ولی منظم‌تر از بازرگان. ابتدا سمت ترکیه بررسی مدارک و خروج از کشور انجام شد. سپس وارد بخش گرجستان شدم که ماموران گرجی با دقت ولی بدون اذیت، مدارک را بررسی کردند. برای این پروسه حدود ۱.۵ ساعت (با توجه به شلوغی) وقت در نظر بگیرید. نکته جالب اینکه، مأمور مرزی گرجی با دیدن پلاک ایرانی با لبخند گفت: “Tehran? Long drive!” و با شوخی اجازه ورود داد. حتی پرسید که چای ریزه دوست داری یا نه!
ورود به باتومی
پس از طی فقط ۱۸ کیلومتر، حدود ساعت ۱۵:۳۰ بالاخره به باتومی رسیدم. با رسیدن به باتومی، حس کردم وارد جهانی جدید شده‌ام. شهر مدرن، پر از ساختمان‌های بلند، ساحلی زیبا، مردم با لباس‌های شاد، و انرژی کاملاً متفاوت از ترکیه. هتل من در نزدیکی بلوار باتومی بود، با منظره دریا. این رزرو هم مثل شب قبل، توسط توریزما تراول انجام شده بود و بدون هیچ مشکلی، به‌راحتی تحویل اتاق انجام شد.
بعد از استراحت، شب به خیابان‌های پرجنب‌وجوش باتومی رفتم. برای شام، رستوران سنتی Shemoikhede Genatsvale را انتخاب کردم که خاچاپوری (نان پنیر معروف گرجی) و خینکالی (نوعی دامپلینگ گوشتی) سرو می‌کرد.
📖 پیشنهاد خواندنی: غذاهای گرجستان
📖 پیشنهاد خواندنی: سفر به باتومی گرجستان
قدم زدن در ساحل باتومی، در کنار چرخ‌وفلک بزرگ و مجسمه متحرک «علی و نینو»، یکی از بهترین تجربه‌های شبانه‌ام در کل سفر بود.
🔍 مسیر روزچهارم سفر در یک نگاه
مسیر کلی:
ترابزون ← ریزه (Rize) ← هوپا (Hopa) ← مرز سارپی (Sarp) ← باتومی
مسافت کل: حدود ۲۲۰ کیلومتر
مدت زمان رانندگی: تقریبی بین ۴ تا ۵ ساعت (با احتساب توقف و عبور از مرز)
📍 توضیح: روز پنجم سفر، به استراحت و بازدید از باتومی گذشت
🚗 روز ششم سفر: از باتومی تا تفلیس
ساعت ۸:۳۰ صبح، بعد از صرف صبحانه در هتل (یک صبحانه گرجی با پنیر تازه، نان لواش محلی، و تخم‌مرغ)، بارها را جمع کردم و از باتومی دل کندم. شهر هنوز خواب‌آلود بود و نور خورشید روی دریای سیاه می‌درخشید.
📍 نکته: سوخت‌گیری در باتومی پیش از خروج لازم است؛ بنزین سوپر در گرجستان در سال اردیبهشت ۱۴۰۴ حدود ۳.۳ تا ۳.۸ لاری به ازای هر لیتر است.
🏔️باتومی تا کوتایسی – عبور از کوه و جنگل
مسافت: حدود ۱۵۰ کیلومتر
زمان تقریبی: ۲.۵ تا ۳ ساعت
از باتومی به سمت شرق، مسیر پیچ‌درپیچ و کوهستانی می‌شود. جاده در ابتدا از روستاهای سرسبز منطقه آجارا می‌گذرد. هوا خنک، جاده مرطوب، و مه گاه‌گاه در پیچ‌های بالا دیده می‌شد. روستای Keda در میان دره‌ای سرسبز، با خانه‌هایی چوبی و رودخانه‌ای خروشان که از وسط روستا می‌گذشت، منظره جالبی ایجاد کرده بود. فروشنده‌های کنار جاده که عسل کوهستانی، گردو با عسل و نان تنوری گرجی (تونیس پوری) می‌فروختند، وسوسه ام کردند که توقف کنم و یک شیشه عسل خریدم.
حدود ۱۱:۳۰ به شهر تاریخی کوتایسی (دومین شهر پرجمعیت گرجستان) رسیدم. پس از کمی استراحت، برای ناهار، به رستورانی سنتی به نام Palaty Restaurant رفتم.
چی سفارش دادم؟ لوبیانی (نوعی پای لوبیا)، سالاد با سبزیجات کوهی، نوشیدنی محلی ترخان (نوشیدنی سبز و خنک از گیاه ترخان) – جای همگی خالی!
بعد از غذا، سری به کلیسای بگراتی زدم که منظره‌ای زیبا از شهر را در اختیارم گذاشت. توقف حدود ۱.۵ ساعت.
🏔️ از کوتایسی به گوری و تفلیس
مسافت: حدود ۱۳۰ کیلومتر تا گوری (زمان تقریبی: ۲ ساعت)
حدود ۹۰ کیلومتر از گوری به تفلیس (زمان تفریبی: ۱.۵ ساعت)
در مسیر رسیدن به شهرستان گوری، که زادگاه استالین است، از یک منطقه تاریخی به نام اوپلیستسیخه (Uplistsikhe) دیدن کردم — شهری سنگی متعلق به قرون وسطی، تراشیده‌شده در دل کوه. تجربه‌ای خاص و شبیه به تماشای لوکیشن های سریال “مردان آنجلس” بود!
بازدید از شهر تاریخی اوپلیستسیخه در مسیر سفر زمینی گرجستان
📖 پیشنهاد خواندنی: موزه استالین در گوری
از گوری تا تفلیس جاده تا حد زیادی صاف و اتوبانی بود، با تابلوهای دو زبانه (گرجی و انگلیسی). در مسیر، رادیو گرجی پخش می‌کرد و نسیم عصرگاهی حس خوبی به رانندگی پایان روز می‌داد.
ساعت ۱۹:۰۰، شهر زیبای تفلیس با نورهای زرد، پل‌های مدرن، و خیابان‌های سنگ‌فرش‌شده منتظر ما بود. مستقیم به هتل از پیش رزروشده توسط توریزما تراول رفتم؛ در منطقه Vake، جایی دنج و نزدیک به مرکز شهر.
🌟 پیشنهاد ویژه: تور تفلیس ۷ شب و ۸ روز
بعد از استراحت، شب هنگام به پل صلح و خیابان شاردنی رفتم و شام را در رستورانی گرجی (که اسمش یادم نیست) با موسیقی زنده صرف کردم.
اوستری (Ostri) نوعی خوراک تند و پرادویه گرجی با گوشت گاو، گوجه‌فرنگی، سیر و فلفل
📖 پیشنهاد خواندنی: راهنمای جامع سفر به تفلیس
🔍 مسیر روز ششم سفر در یک نگاه
باتومی ← کوتایسی ← گوری ← تفلیس
مسافت کل: حدود ۳۷۰ تا ۴۰۰ کیلومتر
مدت زمان رانندگی: حدود ۶.۵ تا ۷.۵ ساعت (بسته به توقف‌ها و وضعیت ترافیک)
🏁 پایان سفر؛ برگشت از تفلیس، اما کدام مسیر؟
حالا که در انتهای سفر زمینی به گرجستان، به شهر تفلیس رسیده بودم و چند روزی در این پایتخت تاریخی و زنده به گشت و گذار پرداختم، وقت آن بود که به فکر مسیر بازگشت به ایران بیفتم. معمولاً اولین گزینه برای بازگشت، همان مسیری است که آمده‌ایم: ورود به ترکیه، و گذر از شهرهایی مثل ارزروم، ترابزون، باتومی و برگشت به ایران. این مسیر مزیتی دارد: آشناست و مطمئن، به‌ویژه اگر بخواهید در راه برگشت، توقف‌هایی متفاوت یا خریدهایی در ترکیه داشته باشید.
اما اگر به دنبال تنوع در مسیر و کشف چهره‌ای متفاوت از قفقاز هستید، پیشنهاد می‌کنم بازگشت از مسیر ارمنستان را هم بررسی کنید. از تفلیس می‌توانید با ماشین خود وارد خاک ارمنستان شوید (مرز Sadakhlo – Bagratashen) و از آنجا به سمت ایروان حرکت کنید. پس از گشتی کوتاه در پایتخت ارمنستان، مسیر ادامه می‌یابد به سمت جنوب این کشور و نهایتاً عبور از مرز نوردوز به ایران و ورود به استان آذربایجان شرقی. من این مسیر را برای برگشت انتخاب کردم!
✅ نکته مهم: در حال حاضر، مرزهای زمینی گرجستان و ارمنستان باز هستند، و عبور زمینی با ماشین شخصی امکان‌پذیر است؛ فقط باید مدارک ماشین، گواهینامه بین‌المللی، بیمه و ویزای ارمنستان (در صورت نیاز) را از پیش آماده کرده باشید. مسیر برگشت از ارمنستان طبیعتی کوهستانی‌تر، خلوت‌تر، اما بکر و متفاوت دارد.
سفر زمینی من به گرجستان، با همه پیچ‌وخم‌های مسیر، تفاوت فرهنگی، غذاهای جدید، و مناظر شگفت‌انگیز، تجربه‌ای بود فراموش‌نشدنی. چه تصمیم بگیرید از مسیر ترکیه برگردید، چه ارمنستان، توصیه من این است که از مسیر لذت ببرید، نه فقط از مقصد. جاده‌ها، همان‌قدر که ما را جابه‌جا می‌کنند، ما را تغییر می‌دهند.
در این بخش یک راهنمای قدم به قدم مسیر سفر زمینی به گرجستان را برایتان فراهم آورده ام. امید است مورد استفاده قرار بگیرد.
📖 پیشنهاد خواندنی: سفر زمینی به ارمنستان با ماشین شخصی
راهنمای قدم به قدم سفر زمینی به گرجستان
یکی از مسیرهای سفر زمینی به گرجستان با ماشین شخصی، عبور از کشور ترکیه است. در این مسیر علاوه بر بالاتر بودن کیفیت جاده‌ها امکان بازدید از سایت‌های گردشگری ترکیه نیز وجود دارد؛ هم چنین مزیت مهم این مسیر نیاز نداشتن به ویزا برای ورود به خاک ترکیه نیز هست.
مراحل مسیر زمینی از ترکیه
- حرکت به سمت شهر تبریز که فاصله آن با تهران ۶۳۰ کیلومتر است. در این مسیر از شهرهای قزوین و زنجان عبور خواهید کرد.
- در این مرحله از سفر باید شهر تبریز را به سمت مرز بازرگان ترک کنید. این مسیر ۲۹۰ کیلومتر بوده و طی کردن آن تا ۵ ساعت زمان میبرد.
- پس از عبور از مرز بازرگان وارد شهر وان خواهید شد؛ این شهر به تازگی به یکی از مقاصد محبوب ایرانی‌ها تبدیل شده است.
- در مرحله بعد باید به سمت شهر ارزروم رانندگی کنید که این مسیر این ۲۹۰ کیلومتر بوده و ۵ ساعت طول خواهد کشید. پیشنهاد می کنیم که شب را در این شهر استراحت کنید.
- در این مرحله از سفر از باید از ارزروم به سمت طرابزون برانید. ۴ ساعت زمان خواهد برد تا این مسیر ۲۶۰ کیلومتری را طی کنید. شهر ساحلی طرابزون مکانی مناسب برای لذت بردن از دریای سیاه و خرید از بازارهای محلی است.
- از ترابزون تا مرز واله در گرجستان ۲۷۰ کیلومتر است. پس از عبور از این مرز وارد شهر زیبای باتومی در گرجستان خواهید شد.
- برای سفر از باتومی به تفلیس نیز نیاز به رانندگی ۵ ساعته و طی کردن ۳۵۰ کیلومتر خواهید داشت.
مدارک لازم برای سفر زمینی به گرجستان
• همراه داشتن پاسپورت با اعتبار ۶ ماهه، شهروندان ایرانی می توانند بدون ویزا به مدت ۹۰ روز در ارمنستان و ۴۵ روز در گرجستان اقامت داشته باشند. اما برای سفر از طریق آذربایجان نیاز به دریافت ویزا خواهید داشت.
• مدارک و اسناد مربوط به خودرو که باید به نام راننده یا داشتن وکالت نامه‌ی رسمی از صاحب اصلی آن
• گواهینامه‌ی بین المللی رانندگی
• بیمه‌ی شخص ثالث
• بیمه‌ی مسافرتی بین المللی
• کارت خاکستری خودرو که برای سفرهای خارجی نیاز است
• پلاک بین المللی خودرو که قبل از سفر باید از کانون اتومبیل رانی تهیه شود
• مجوز خروج موقت خودرو یا برگه‌ی کاپوتاژ که باید از گمرک تهیه شود
• برگه‌ی رسید پرداخت عوارض خروج از کشور
لوازم ضروری سفر
• کیف پاسپورتی و یا کمری برای نگه داری از مدارک و پول
• جعبه‌ی کمک‌های اولیه
• لاستیک اضافه و ابزارآلات ضروری خودرو
• چراغ قوه
• داروهای مورد نیاز و لوازم پانسمان
• لوازم بهداشتی شخصی مانند مسواک و حوله
• محلول ضدعفونی کننده
• پاور بانک
• پتوی مسافرتی
• آب کافی
نکاتی که باید قبل از سفر زمینی گرجستان بدانید
- • وضعیت جاده‌های گرجستان در ۲۰ سال گذشته، بسیار بهتر شده است؛ اما گاهی در برخی نقاط این جاده‌ها پر از چاله و فاقد روشنایی مناسب هستند. از معروف ترین این جاده‌های خطرناک، جاده‌ی توشتی است که بهتر است با رانندگان حرفه ای و وسایل نقلیه‌ی 4WD طی شود.
- گرجستان، جایی نیست که سفر خود را به برنامه‌های راهیابی بسپارید؛ با وجود مفید بودن این برنامه‌ها، همیشه باید قبل از شروع یک سفر طولانی با ماشین، در مورد مسیریابی از افراد محلی مشورت بگیرید.
- در فصل تابستان ممکن است هوا در مناطق کم ارتفاع به شدت گرم باشد، اما به محض این که به ارتفاع برسید دما به شدت کاهش خواهد یافت. توصیه می شود همیشه لباس گرم و خنک را همراه داشته باشید؛ هم چنین باید در نظر داشته باشید که برای بازدید از کلیساها نیاز به لباس‌های پوشیده دارید.
- به طور کلی گرجستان به جز مناطق مرتفع دارای آب و هوای معتدل است بنابراین نمی توان به طور قطع گفت چه زمانی برای سفر به این کشور بهترین زمان است. اگر با وجود توریست‌های فراوان در جاذبه‌ها مشکلی ندارید، تابستان فصل مناسبی برای سفر به این کشور است در غیر این صورت اواخر بهار و پاییز می توانند گزینه‌های بهتری باشند.
- همیشه پاسپورت و یا عکس آن را همراه داشته باشید.
- احتمال دچار شدن به بیماری‌های منتقله از راه آب، غذا و سایر بیماری‌های عفونی در سفر وجود دارد؛ بنابراین همیشه آب آشامیدنی را بجوشانید یا از آب بطری بنوشید. هم چنین، از استفاده از تکه‌های یخ، محصولات لبنی پاستوریزه نشده و غذاهای خام و نیم پز خودداری کنید.
- مالاریا در جنوب شرقی گرجستان گزارش شده است بنابراین مطمئن شوید که محل اقامت شما ضد حشرات است.
- تجمعات سیاسی در گرجستان به ویژه در شهر تفلیس رایج هستند؛ سعی کنید که از این تجمعات دوری کنید.
- همیشه حواستان به باک بنزین ماشین باشد و در اولین فرصت آن را پر کنید.
- بهتر است مقداری یورو یا دلار همراه داشته باشید تا بتوانید راحت تر آن را چنج کنید.
- تنها به نقشه‌های آنلاین اعتماد نکنید و حتما از قبل یک نقشه‌ی آفلاین نیز دانلود کنید هم چنین داشتن یک نقشه‌ی کاغذی نیز حتما به کار خواهد آمد.
- در مسیرهای کوهستانی حتما به مقدار کافی آب و مواد خوراکی به همراه داشته باشید.
- انعام دادن در گرجستان بسیار معمول است و مردم همیشه ۱۰ درصد صورتحساب خود را انعام می دهند.
دیدنی‌های مسیر در ایران
قزوین
• خیابان سپه
این خیابان، اولین خیابان ایران است که در زمان شاه طهماسب صفوی احداث شده است.
• عالی قاپو
این بنای زیبا، ورودی اصلی دولتخانه در شهر قزوین و در زمان صفویان بوده است.
زنجان
• گنبد سلطانیه
این اثر ثبت جهانی یونسکو، آرامگاه سلطان محمد خدابنده یکی از پادشاهان ایلخانی است که حدود ۷۰۰ سال پیش ساخته شده است.
تبریز
• بازار تاریخی تبریز
بزرگترین بازار سر پوشیده‌ی جهان که بر سر راه ابریشم قرار داشته است.
• موزه‌ی آذربایجان
یکی از مهم ترین موزه‌های باستان شناسی ایران که از دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی آثار بینظیری در خود جای داده است.
جلفا
• کلیسای سنت استپانوس
یکی دیگر از آثار ثبت جهانی یونسکو و دومین کلیسای مهم ارامنه در ایران است.
• رودخانه‌ی ارس
یکی از جاذبه‌های طبیعی ایران که مرز بین ایران با نخجوان و جمهوری آذربایجان را نیز تعیین می کند.
قوانین رانندگی در گرجستان
• استفاده از کمربند ایمنی برای همه‌ی سرنشین‌های خودرو اجباری است.
• مانند کشور ایران، فرمان خودرو در سمت چپ قرار دارد.
• سرعت مجاز رانندگی در شهرها ۶۰ کیلومتر و در بزرگراه‌ها ۱۱۰ کیلومتر است.
• استفاده از نوشیدنی‌های الکلی به شدت ممنوع بوده و در صورت دستگیری مجازات زندان خواهد داشت.
• استفاده از موبایل به هنگام رانندگی ممنوع است.
حقایقی جالب در مورد گرجستان
• قدیمی ترین جمجمه‌ی انسان، متعلق به یک زوج ۱.۸ میلیون ساله به نام ززوا و مزیا در طی یک سفر باستان شناسی در دمانیسی گرجستان پیدا شده است.
• قدیمی‌ترین تکنیک شراب سازی دنیا متعلق به گرجستان است که در بخش میراث ناملموس این کشور نیز به ثبت رسیده است.
• غار Veryovkina در میان رشته کوه گاگرا در منطقه‌ی غربی قفقاز با عمق ۲۲۱۲ متر، عمیق ترین غار جهان است.
• نام پایتخت تفلیس از کلمه گرجی به معنای گرم گرفته شده است.
• زبان گرجی تأثیر منحصر به فردی از زبان‌های یونانی و فارسی دارد؛ زبانی که امروزه استفاده می شود از ۳۳ حرف تشکیل شده است.
📖 پیشنهاد خواندنی: ۵ اشتباه رایج در سفر به روسیه
